Tổng cộng:
[tintuc]
Nhóm chlo hữu cơ diệt muỗi
Hóa chất diệt côn trùng tổng hợp đầu tiên được sử dụng thuộc nhóm clo hữu cơ chủ yếu là DDT, dieldrin, hexachlorocyciohexane (666). DDT cấm sử dụng trong diệt côn trùng hiện nay.
Nhóm carbamate diệt muỗi
Nhóm này đại diện có carbaryl, propoxur. Mặc dù có hiệu lực diệt cao nhưng hóa chất nhóm này chưa được sử dụng rộng rãi vì hệ số an toàn thấp và thời gian tồn lưu ngắn.
Nhóm phốt pho hữu cơ diệt muỗi
Nhóm phốt pho hữu cơ gồm malathion, fenthion, fenitrothion, dichlorvos... Song Tổ chức Y tế thế giới (WO) chi cho phép sử dụng malathion để phòng chổng véc tơ SXH khi muỗi Aedes kháng với nhóm Pyrethroide. Fenitrothion cũng được sử dụng nhưng không rộng rãi như malathion. Nói chung các hóa chất nhóm phốt pho hữu cơ có tác dụng diệt côn trùng mạnh song tác dụng tồn lưu quá ngắn, mùi hôi khó chịu và độ độc cao đối với động vật máu nóng, rất khó sử dụng ở những nước nhiệt đới côn trùng phát triển quanh năm, không thể tổ chức phun nhiều lần.
Nhóm pyrethroid tổng hợp diệt muỗi
Đây là nhóm hóa chất quan trọng sử dụng trong công tác phòng chống các bệnh do côn trùng truyền hiện nay. Hóa chất đầu tiên thuộc nhóm này là allethrine. Allethrine tổng hợp được sử dụng đầu tiên trong nông nghiệp sau đó nhiều loại hương xua diệt muỗi được sản xuất từ allethrine và gần đây người ta đã thay nó bằng pynamine forte 90EC. Từ allethrine đã tổng hợp nhiều dẫn xuất khác có tác dụng diệt côn trùng mạnh và đã được sử dụng trong bảo vệ thực vật và kho tàng. Cũng từ đó hàng loạt các chất nhóm này ra đời được WHO khuyến cáo sử dụng trong phòng chống các bệnh do côn trùng truyền như sốt xuất huyết, sốt vàng, giun chỉ và sốt rét, như Permethrin, Deltamethrin…
Pyrethroid có độc tính thần kinh với côn trùng, nó tác động lên màng dây thần kinh, liều chết của nó hầu hết lên tất cả các nơron ngoại biên và trung ươmg trong khi hiệu lực đánh gục chủ yếu do làm tê liệt thần kinh ngoại vi.
+ Ưu điểm: độc tính cao với côn trùng nhưng thấp đối với động vật máu nóng; có tác dụng chọn lọc cao diệt được một số côn trùng kháng vói clo hữu cơ, phốt pho hữu cơ và carbamate; nhanh chóng phân hủy trong môi trường.
+ Nhược điểm: Rất độc với cá và động vật thủy sinh khác, gây phản ứng phụ nóng rát khi tiếp xủc.
Nhóm hóa chất ức chế sự sinh trưởng
Nhóm hóa chất ức chế sự sinh trưởng của côn trùng là những hợp chất hóa học có độc tính cao với ấu trùng và bọ gậy, làm ảnh hưởng đến sự phát triển thành côn trùng trưởng thành. Hóa chất này có độc tính rất thấp với động vật có vú, các loài chim, cá và côn trùng trưởng thành nhưmg lại rất độc với loài động vật có vỏ cứng sống ở dưới nước (như tôm, cua, ốc...) và với giai đoạn chưa trưởng thành của loài côn trùng thủy sinh. Ứng dụng loạỉ hóa chất này hạn chế vì giá chi phí cao và quy định sử dụng chặt chẽ.
Đại diện cho nhóm hóa chất này: Methoprene, diflubenzuron…
Nhóm thuốc ảnh hưởng đến sự phát triển côn trùng thường không được chấp nhận ở những nơi mà người ta muốn tiêu diệt ngay ấu trùng và bọ gậy. Hóa chất phân hủy rất nhanh trong môi trường và tồn tại lâu. Có thể chia nhóm hóa chất này thành 02 nhóm sau:
+ Ức chế hormon trưởng thành như methoprene có tác dụng ngăn cản sự phát triển từ ấu trùng thành bọ gậy và từ bọ gậy thành muỗi trưởng thành. Hóa chất này không giết chết được ấu trùng.
+ Ức chế chất tổng hợp kitin như diflubenzuron và triflumuron có tác dụng đến quá trình tạo vỏ và giết chết ấu trùng. Loại hóa chất này tác dụng nhanh hơn so với nhóm hóa chất trên.
Độ an toàn: Mặc dù nhóm thuốc điều chỉnh sự phát triển côn trùng không phương hại đến người và vật nuôi nhưng có tác động đến các tiết túc tại các điểm nước. Vì thế hầu hết các nhà sản xuất hóa chất này khuyến cáo chỉ nên sử dụng nó ở những nơi ít có quần thể tiết túc như tôm, cua.
[/tintuc]
